Çorum Evleri

Çorum il merkezinde sivil mimari örneklerinden pek azı günümüze gelebilmiştir. Çorum evlerinin büyük çoğunluğu yeni yapılanmalar sırasında yıkılmıştır. Bununla beraber Çorum ilçelerinde özellikle İskilip ve Kargı’da Çorum evlerinin özelliğini gösteren yapılar bulunmaktadır.

Bu evlerin büyük çoğunluğunda Anadolu’daki diğer evlere göre farklılıklar bulunmaktadır..Çorum evleri genellikle iki veya üç katlıdırlar. Çoğunlukla bahçe içerisinde yer alan evlerin bahçe kapıları arabaları içeri alabilmek için oldukça geniş tutulmuş olup, iki kanatlıdırlar. Bahçeye açık olan evlerin alt katı mutfak, depo, kiler, taştan oyulmuş çamaşırhane, pekmezhane, meyve depoları, samanlık gibi bölümlere ayrılmıştır. Evlerin ikinci katlarında geniş sofaların etrafını çevreleyen odalar sıralanmıştır. Bu odaların içerisine dolaplar, nişler ve yüklükler yerleştirilmiştir. Ayrıca ağaç işçiliğine büyük özen gösterilmiş, tavanlarda çoğu kez bezemeye yer verilmiştir. Evlerin üst katları daha çok yatak odalarına ayrılmış olup, bunlardan birisinin içerisine de gusülhane yerleştirilmiştir.

Evler dışarı ile bağlantılı olup evin baş odası konsolların yardımıyla dışarıya taşırılmıştır. Bazı örneklerde de dışarıya açılan bir veya iki balkonlar da görülmektedir. Üst örtüler daha çok kırma çatı şeklindedir.
Çorum evlerinden günümüze gelebilen en güzel örnekleri Veli Paşa Konağ ile Katipler Konağı’dır. Bunlardan Veli Paşa Konağı, Tepecik Mahallesi Şeyh Eyüp Sokağı’ndadır.Veli paşa’nın oğlu Şevket Bey tarafından 1923-1924’te yapılmıştır. Konak dönemin tanınmış ustalarından Osman Ağa ile oğlu Elvan Ağa tarafından yapılmıştır.
Veli Paşa Konağı iki katlı ve bodrumdan oluşan, mimaride karnıyarık tabir edilen iç sofalı plan tipindedir. Böylece bahçe etrafında içe dönük olarak yapılmış olan konağın etrafı yüksek bahçe duvarları ile çevrilmiştir. Kuzey ve batısındaki sokaklarda iki ayrı girişi olan yapı hımış denilen ahşap-karkas tekniği ile kerpiçten yapılmıştır. Duvarları beyaz kireç badanalıdır. Pencereleri Çorum evlerine özgü olarak giydirme çerçeveler içerisindedir. Bunların üzerleri ahşap silmelerle çevrilmiştir. Ayrıca odalardaki kapı pencere, dolap, ocaklardaki ağaç işçiliği yöreye özgüdür. Konağın harem ve selamlık bölümlerine ayrılan odaların diğerlerinden farklı girişleri vardır.
Katipler Konağı günümüzde yerel yemeklerin sunulduğu restoran olarak kullanılmaktadır. İki katlı, ahşap çatılıdır. Taş temeller üzerine ahşap-karkas tekniği ile kerpiçten yapılmıştır. Cephe ve yanlarda dikdörtgen söveler içerisinde Çorum’a özgü işçilik gösteren pencereler ile içerisi aydınlatılmıştır. İç mekandaki odalar sofaların çevresinde sıralanmıştır.

Çorum’da Osmanlı döneminin sonlarında ve Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılmış resmi binalar bulunmaktadır. Bunlar yapıldıkları dönemin mimari özelliklerini yansıtmaktadırlar.

Yorum yapın